از سری برنامه های ویژه بازیابی فرهنگ زیبای ایرانی با استاد جواد پارسای

روزگار پس از مولانا در قونیه (ترکیه)
شادی آیدین، دانش‌آموخته رشته ادبیات فارسی در دانشگاه آنکارا است و در دانشگاه فاتح استانبول فوق‌لیسانس ادبیات کلاسیک عثمانی گرفته است. در سال ۲۰۰۱ از سوی وزارت علوم ایران بورس دکترا در رشته ادبیات فارسی در دانشگاه تهران را کسب کرد. پس از دوره دکترا، در سال ۲۰۰۵ نیز برای یک پژوهش علمی به تهران بازگشت. در این زمان، در دانشگاه علامه طباطبایی به تدریس ادبیات ترکی پرداخت. بعدها در شبکه TRT ترکیه آغاز بکارکرد او از سال ۲۰۱۱ در دانشگاه مولانا در شهر قونیه به تدریس پرداخت و همزمان با تدریس ادبیات عثمانی، مثنوی معنوی را نیز تدریس می‏کرد. شادی آیدین، در دانشگاه مولانا مرکز پژوهش مولاناشناسی را پایه‏ریزی کرد. او، در پی کودتایی در ترکیه در سال ۲۰۱۶، که آیدین، آنرا کودتای ساختگی می‌نامد، از دانشگاه اخراج شد. این کودتا، عامل بسته شدن بسیاری از مدارس و دانشگاه‌ها و اخراج شمار زیادی از استادان شد. در پی اقدامات پس از کودتا، مرکز پژوهشی ‌ایشان و دانشگاه مولانا، نیز بسته شدند. او در نهایت مجبور به ترک ترکیه شد و اکنون ساکن اروپاست و در حوزه ادبیات به پژوهش می‏پردازد.

ترک‌ها در آسیای میانه از لحاظ بضاعت و جایگاه زبان ترکی ادبی، ساده بودند. در دوران سامانیان و غزنویان نخستین تأثیرات قوی ادبیات زبان فارسی، بر ادب ترکی دیده می‌شود. اثر بزرگ فردوسی شاید نخستین اثری بود که از طرف ادیبان ترک از نگرِ شکل و عروض تقلید شد. یکی از آثار ادبیات ترکی، از سوی:

«Kutadgu Bilig« (ya da Devlet Olma Bilgisi), 11. yüzyıl Karahanlı Uygur Türklerinden Yusuf Has Hacib'in Türkçe eserdir. Hakaniye lehçesiyle yazılmıştır»

فهرست منابع:
1 - شرح زندگانی مولوی، به قلم استاد بديع الزمان فروزانفر، انتشارات تیرگان.
2 – مثنوي مولوي، رينولد نيكلسون، نشر علم، تهران، 1380 3- پله پله تا ملاقات خدا، تألیف دکتر عبدالحسین زرّین کوب، انتشارات علمی.
4- تحفه‌هاي آن جهاني، گردآمده‌اي از نوشتارهاي پژوهشگران در بارۀ مولانا، به كوشش علي دهباشي، انتشارات سخن، تهران.
3- شرح كبير مثنوی معنوی، نوشتۀ رسوخ‌الدين اشماعيل انقروي، ترجمۀ فاضلانۀ دكتر عصمت ستارزاده، انتشارات برگ زرين، تهران چاپ دوم 1380 خورشيدي